Kolka nerkowa jest jednym z najsilniejszych znanych w medycynie rodzajem bólu. Wymaga doraźnego czyli bardzo szybkiego reagowania. Jakie to jest reagowanie, zależy oczywiście od tego, w którym miejscu jest kamień i jak dalece upośledza transport w moczu. Taki kamień działa jak gwałtowna zapora. Jeżeli wrzuci się wielki głaz do małego strumyka to woda gromadzi się powyżej.
Dokładnie tak samo jest kamieniem nerkowym. Jeżeli kamień utkwi na drodze przepływu moczu to ten mocz gromadzi się powyżej doprowadzając do tak zwanego zastoju moczu.
To powoduje zwyżkę ciśnienia w tej okolicy, rozepchnięcie układu moczowego i podrażnienie receptorów. Doprowadza to w konsekwencji do gwałtownego bólu.
W zależności od tego jak wielki jest kamień, w którym miejscu tkwi i jakie wywołuje skutki można liczyć się z:
- samoistnym wydaleniem takiego kamienia - w związku z tym postępujemy zachowawczo, stosujemy środki przeciwbólowe i rozkurczowe
- albo potrzebujemy interwencji zabiegowej.
Interwencja zabiegowa może przebiegać w różny sposób. Może to być usunięcie bezpośrednie kamienia na drodze endoskopowej lub skruszenie przy pomocy fali uderzeniowej czyli fali generowanej pozaustrojowo.
Czym może być spowodowana kolka nerkowa ?
W odróżnieniu od kamicy nerkowej czyli kamieni zlokalizowanych w nerce, gdzie objawy są nietypowe, łagodne i dyskretne, spotykamy się z kolką nerkową. W przypadku kamienia, który w sposób mniej lub bardziej gwałtowny upośledza wydalanie moczu z nerki i przepływ moczu z nerki w kierunku pęcherza tak się dzieje w przypadku kamieni zlokalizowanych w moczowodzie.
Kamienie te w przypadku upośledzenie odpływu moczu powodują dość gwałtowny atak bólu połączony z dodatkowymi objawami. Ten atak bólowy nazywamy kolką nerkową. Spowodowany on jest uciskiem kamienia na moczowód i niedokrwieniem w miejscu jego obecności w moczowodzie oraz zaburzeniem odpływu moczu i wzrostem ciśnienia w drogach moczowych ponad kamieniem.
Jakie są objawy kolki nerkowej ?
Ból zazwyczaj zlokalizowany jest w okolicy lędźwiowy lub nieco poniżej, w okolicy śródbrzusza. W zależności od lokalizacji - kamień może być zlokalizowany w górnym, środkowym i dolnym odcinku moczowodu - temu bólowi towarzyszą objawy ze strony innych narządów jamy brzusznej. Są to na przykład: nudności, wymioty, zaburzenia czynności jelit, wzdęcia, zaparcia, wreszcie objawy ze strony układu moczowego polegające na uczuciu nagłego parcia na mocz, uczuciu częstej potrzeby oddawania moczu, bólu w czasie oddawania moczu oraz czasem obecności krwi w moczu. Niekiedy mogą temu towarzyszyć stany gorączkowe lub podgorączkowe co jest alarmem wymagającym zintensyfikowania leczenia urologicznego.
Jakie leczenie jest stosowane przez urologa w takich przypadkach ?
Postępowanie w przypadku kolki nerkowej obejmuje kilka elementów. Pierwszym z nich jest opanowanie bólu poprzez podanie leków przeciwbólowych. Mogą to być niesteroidowe leki przeciwzapalne ewentualnie leki opioidalne. Kolejnym etapem jest wykonanie wstępnej diagnostyki dla zorientowania się z jakim kamieniem mamy do czynienia, gdzie jest zlokalizowany i jakiej jest wielkości. To pozwoli nam ocenić jakie ewentualne następstwa mogą się pojawić. W skład takiej diagnostyki wchodzi wykonanie rentgena jamy brzusznej i badania USG układu moczowego w tym USG nerek. Musimy również sprawdzić czy choremu nie grozi infekcja. W tym celu wykonujemy posiew moczu i badanie ogólne moczu. W skład leczenia wchodzi również podanie leków rozkurczowych, które powodują rozkurcz mięśniówki i moczowodu i ewentualne ułatwienie pasażu kamienia.
Poza podaniem leków przeciwzapalnych, przeciwobrzękowych i przeciwbólowych musimy również pamiętać i tym aby pacjenta odpowiednio nawodnić, gdyż w większości przypadków tego typu pacjenci są pacjentami odwodnionymi. Zalecana jest również aktywność ruchowa, ponieważ stwierdzono, że w czasie aktywności ruchowej dolegliwości bólowe są mniejsze. Jeśli nie udaje się farmakologicznie opanować bólów czasie kolki nerkowej należy wówczas kamień usunąć w sposób zabiegowy albo doraźnie zapewnić odpływ moczu z ponad kamienia poprzez nakłucie nerki, bądź wprowadzenie cewnika moczowodowego, który przechodząc obok kamienia umożliwia odpływ moczu z ponad kamienia.
Wskazaniem do skierowania chorego na ostry dyżur urologiczny jest:
- kolka nerkowa z towarzyszącą gorączką
- kolka która się nie poddaję w leczeniu zachowawczemu
- uporczywe wymioty i odwodnienie
- kolka u kobiet w ciąży
- oraz kolka u osób z nerką jedyną
Powrót do strony głównej: UROLOG WARSZAWA